Λυκούργος Σταυράκος
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 |
Η ουδέτερη οπτική γωνία αυτού του λήμματος αμφισβητείται. |
| Λυκούργος Σταυράκος | |
|---|---|
| Γέννηση | 27 Ιουλίου 1913 Μυρτιά Λακωνίας |
| Θάνατος | 26 Ιανουαρίου 1999 Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Ιδιότητα | καθηγητής |
Ο Λυκούργος Σταυράκος (Μυρτιά Λακωνίας, 27 Ιουλίου 1913 - Αθήνα, 26 Ιανουαρίου 1999) υπήρξε πρωτοπόρος της κινηματογραφικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Ίδρυσε το 1948 στην Αθήνα την ομώνυμη Σχολή Κινηματογράφου Τηλεόρασης Λ. Σταυράκου. Ήταν παντρεμένος με τη σκηνογράφο και συγγραφέα Μαρία Μπάκα-Σταυράκου.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πατέρας του, ιερέας και δάσκαλος ταυτόχρονα, δεν επιχείρησε να επηρεάσει τον γιο του ούτε στον επαγγελματικό προσανατολισμό ούτε στις σπουδές του. Έτσι μαθητής του γυμνασίου ακόμα είχε την ευχέρεια να αποκτήσει μια πλούσια εμπειρία καθώς του δίνεται η δυνατότητα να αλλάζει κατά βούλησιν σχολεία: Φοιτά διαδοχικά στο γυμνάσιο Σπάρτης, Σκάλας Λακωνίας, Μολάων, Γυθείου και Κυθήρων.
Το 1935 σε ηλικία 22 ετών, εκδίδει και διευθύνει στο χωριό Βλαχιώτι την τοπική εφημερίδα "Η Φωνή του Έλους" που παρά τις οικονομικές κυρίως δυσκολίες κατορθώνει να την διατηρήσει στη ζωή επί τέσσερα χρόνια. Ωστόσο το 1937 αναγκάζεται να την κλείσει για την επανεκδώσει το 1973, μετά από τριάντα πέντε χρόνια ο συνεργάτης του Α. Δασκαλάκης. Το 1937 εγκαθίσταται μόνιμα στην Αθήνα, χωρίς ποτέ να εγκαταλείψει τους στενούς δεσμούς με την Λακωνία και συνεχίζει την εκδοτική του δραστηριότητα με το λογοτεχνικό περιοδικό "Οι φίλοι του βιβλίου", που το βγάζει αυτή τη χρονιά.
Το 1939 εγγράφεται στην "Πάντειο Ανώτατη Σχολή Πολιτικών Επιστημών", αλλά ο πόλεμος και η συνακόλουθη στράτευσή του τον υποχρεώνουν να διακόψει τις σπουδές του στο τελευταίο έτος. Επίσης το 1939 και ταυτόχρονα με την Πάντειο, φοιτά και στην "Ανωτέρα Γεωργική Συνεταιριστική Σχολή" απ' όπου και παίρνει το Δίπλωμά του λίγο πριν από την έναρξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Στο μεταξύ από το 1938 έως το 1947 εργάζεται ως δημόσιος υπάλληλος στο τότε Υφυπουργείο Συνεταιρισμών και εν συνεχεία στο Υπουργείο Ανεφοδιασμού.
Το 1939 επιστρατεύεται και παίρνει μέρος σε πολλές μάχες του αλβανικού μετώπου. Σαν στρατιώτης της ιστορικής "Διμοιρίας του Πρώτου Λόχου" που μπήκε πρώτη στο Αργυρόκαστρο αποκτά εμπειρίες δύσκολες, ζώντας από κοντά την φρίκη του πολέμου και το μεγαλείο της απεγνωσμένης αντίστασης του Ελληνικού στρατού και λαού στα στρατεύματα του Άξονα. Μετά την απελευθέρωση σε αναγνώριση των υπηρεσιών του κατά τον πόλεμο, ονομάζεται το 1944 "Έφεδρος Ανθυπολοχαγός".
Το 1948, κατά τον εμφύλιο πόλεμο επιστρατεύεται για δεύτερη φορά και υπηρετεί άλλα τρία χρόνια, κατά το πλείστον ως Διοικητής του εντεταλμένου για την ασφάλεια της πόλεως Κατερίνης, λόχου Διοικήσεως. Το 1955 ονομάζεται "Έφεδρος Υπολοχαγός".
Η πρώτη επαφή με τον κινηματογράφο και η ίδρυση της Σχολής Σταυράκου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με τον κινηματογράφο ασχολείται για πρώτη φορά το 1947, την χρονιά που εγκαταλείπει την υπαλληλική υπηρεσία στην Εθνική Συνομοσπονδία Συνεταιρισμών Ελλάδος. Στην αρχή, πρόθεσή του είναι να ασχοληθεί με την κινηματογραφική παραγωγή. Αλλά η ατελέστατη οργάνωση της τότε ελληνικής κινηματογραφίας και κυρίως η έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών τον οδηγεί στην απόφαση να εγκαταλείψει προσωρινά τις κινηματογραφικές επιχειρήσεις και να ιδρύσει το 1948 την ομώνυμη Σχολή Κινηματογράφου. Μέχρι το 1950, που αναγνωρίζεται επισήμως από το κράτος η Σχολή λειτουργεί ανεπίσημα και για οκτώ χρόνια, μέχρι το 1956, συντηρείται από συνεισφορές φίλων του κινηματογράφου που πιστεύουν στην αναγκαιότητα ύπαρξης κινηματογραφικής σχολής και στην Ελλάδα.
Στο μεταξύ παράλληλα με τη Σχολή διευθύνει και το περιοδικό "Κινηματογράφος" που εκδίδει το 1951 σε συνεργασία με τον Μιχάλη Θεολογίτη, ενώ το 1954 πραγματοποιεί το παλιό του σχέδιο και γίνεται κινηματογραφικός παραγωγός: Η πρώτη του ταινία "Η Αρπαγή της Περσεφόνης" με σκηνοθέτη τον Γρηγόρη Γρηγορίου και σεναριογράφο τον Ιάκωβο Καμπανέλλη πήρε ήδη μια θέση στην ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου. Ακολουθούν άλλες δύο ταινίες μεγάλου μήκους και δέκα μικρού.
Η σύζυγος του Μαρία Μπάκα-Σταυράκου, Γραμματέας της Σχολής από το 1955, αναλαμβάνει σημαντικό μέρος των ευθυνών της διοίκησης της Σχολής, δίνοντάς του την ευχέρεια να επεκτείνει την δράση του και σε άλλους κινηματογραφικούς τομείς. Έτσι το 1957 γίνεται πρόεδρος της Ένωσης Τεχνικών Ελληνικού Κινηματογράφου(ΕΤΕΚΤ) και από το 1958 μέχρι το 1963 διευθύνει την Πανελλήνιο Ομοσπονδία Κινηματογραφικών Επιχειρήσεων, ενώ εξάκολούθησε να παραμένει Σύμβουλός της για αρκετά χρόνια μετά την προεδρία του.
Το 1956 η Σχολή Σταυράκου γίνεται μόνιμο μέλος του Διεθνούς Κέντρου Ενώσεως Σχολών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης(Centre International de Liaison des Ecoles de Cinema et de Tevevision - '''CILECT''' ) που εδρεύει στις Βρυξέλλες και το 1971 τακτικό μέλος της Εταιρείας Πανεπιστημιακού Κινηματογράφου (University Film Association - U.F.A) που εδρέυει στην Νέα Υόρκη και παίρνει μέρος σε πολλά συνέδρια.
Το 1960 συνεχίζοντας την παλία του εκδοτική δραστηριότητα εκδίδει, σε συνεργασία με τον Γερ. Αποστολάτο, το πρώτο σοβαρά οργανωμένο ελληνικό κινηματογραφικό περιοδικό "Κινηματογράφος - Θέατρο" με διευθυντή συντάξεως τον Γίάννη Μπακογιανόπουλο ενώ, το 1966 πάντα στον ίδιο τομέα ανάπτυξης της κινηματογραφικής παιδείας στον τόπο μας, βοηθά με τα τεχνικά μέσα της Σχολής, τους Αλέξη Γρίβα και Βασίλη Ραφαηλίδη στην εκτύπωση του περιοδικού "Ελληνικός Κινηματογράφος" του οποίου η έκδοση διακόπηκε το 1967 για να συνεχιστεί το 1969 από τον δεύτερο με τον τίτλο "Σύγχρονος Κινηματογράφος".
Από το 1962 μέχρι το 1967 χρηματίζει μέλος της Επιτροπής Ελέγχου Κινηματογραφικών Ταινιών του Υπουργείου Προεδρίας, ενώ το 1963 σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες των "Στούντιο Άλφα" Παβεζόπουλο και Τσιλίρη ιδρύει την ομώνυμη εταιρεία εκμεταλλεύσεως κινηματογραφικών ταινιών από την οποία αποχωρεί το 1965.
Η έναρξη της τηλεοπτικής εκπαίδευσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1963 ιδρύει τη Σχολή Χειριστών (μηχανικών προβολής), το 1966 τη Σχολή Ραδιοτεχνιτών και Τεχνιτών Τηλεοράσεως και το 1968 την Σχολή Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης που αποτελεί αυτοτελές τμήμα της Σχολής των Αθηνών. Το 1969 τα συνεχώς ευρυνόμενα ενδιαφέροντά του καλύπτουν και την τηλεόραση, γεγονός που είχε σαν συνέπεια την ίδρυση τη χρονιά αυτή, των Στούντιο Τηλεοράσεως της οδού Αλκαμένους. Το 1970 ιδρύει ένα πρότυπο Φωτογραφικό Κέντρο (ΚΕΦΩΤ) στην οδό Ιουλιανού για την εξυπηρέτηση των ερασιτεχνών φωτογράφων και την διεκπεραίωση επαγγελματικών φωτογραφικών εργασιών.
Ο Λυκούργος Σταυράκος, άνθρωπος εξαιρετικά δραστήριος και με σπάνια οργανωτικά προσόντα, δεν είναι μόνο αυτός που, σαν ιδιώτης και εντελώς αβοήθητος από το Κράτος κατόρθωσε να εδραιώσει την κινηματογραφική παιδεία στον τόπο μας και να την κάνει σεβαστή στον διεθνή χώρο, αλλά και ο μόνος που πέτυχε να έχει μια πλήρη και γενική εποπτεία σε όλους ανεξαίρετα τους τομείς του Ελληνικού Κινηματογράφου. Στο πρόσωπό του οι νέοι κινηματογραφιστές εβρισκαν έναν πρόθυμο υποστηρικτή σε κάθε τους προσπάθεια, πρακτική και θεωρητική.
Τα νέα στούντιο και ο θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στα μέσα της δεκαετίας του '90 ο Λυκούργος Σταυράκος πραγματοποιεί μια ακόμα μεγάλη επένδυση για την ελληνική κινηματογραφική εκπαίδευση, κατασκευάζοντας σύγχρονα στούντιο για την Σχολή του στην οδό Αριστοτέλους στην Αθήνα. Στα νέα στούντιο γυρίστηκαν πολλές τηλεοπτικές παραγωγές, κυρίως talk show της κρατικής τηλεόρασης. Ο Λυκούργος Σταυράκος υπέστη ξαφνικό εγκεφαλικό επεισόδιο και πέθανε στην Αθήνα την Τρίτη 26 Ιανουαρίου 1999. Η κηδεία του έγινε με δημοσία δαπάνη του Δήμου Αθηναίων στο Α΄νεκροταφείο Αθηνών.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βασίλης Ραφαηλίδης, Ένα τέταρτο του αιώνα κινηματογραφικής παιδείας στην Ελλάδα. Αθήνα: Σχολή Σταυράκου, 1974.
- Μαρία Μπάκα-Σταυράκου, Λυκούργος Σταυράκος. Ακολουθώντας τον δρόμο του φεγγαριού. Αθήνα: Εκδόσεις Αιγόκερως - Σχολή Σταυράκου, 2001.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Σχολή Κινηματογράφου Τηλεόρασης Λυκούργου Σταυράκου (επίσημη ιστοσελίδα).
Νυχτερινός επισκέπτης: Λυκούργος Σταυράκος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
